Մոխիտո բաղադրատոմս

• ցանկացած ցիտրուսային միրգ և կիտրոն
• ազնվամորի
• անանուխ
• գազավորված ըմպելիք սպրայթ

անանուխն ու մրգերը ճզմում ենք, որպեսզի համը ավելի լավ արտահայտվի։ Ավելացնում ենք գազավորված ըմպելիքը և հետո ըստ ցանկության ավելացնում ենք սառույց։

Թթխմորի առաջացման և զարգացման պատմությունը

Հացը մետաղից հին է։ Նույնիսկ մինչ Բրոնզե դարաշրջանը մեր նախնիները կերել են հաց։ Ամենա հին հացը հայտնաբերվել է Շվեյցարիայում, մեր թվարկությունից առաջ 3500 թվականին։ 19-րդ դարում արտադրական խմորիչների ի հայտ գալը մեծ հարված էր թթխմորով հացերի արտադրությանը։ Ի տարբերություն թթխմորի արտադրական խմորիչները ապահովում էին արագությւն և կայունություն։ Արդեն 1910թ․ ընդունվեցին մի շարք օրինագծեր, որոնք արգելում էին գիշերային աշխատանքը և սահմանափակում էին հացթուխների աշխատանքը։ Ի տարբերություն մյուս երկրների Գերմանիան մասնակիորեն պահպանեց թթխմորի օգտագրծումը տարեկանի հացի արտադրության մեջ։ 19-րդ դարի 80-ական թվականներին Մեծ Բրիտանիայում պահանջարքն այնքան առաջացավ թթխմորով հացի, որ 1993թ․ մշակվեցին կանոնակարգեր, որոնք սահմանում էին թե որ հացը կարելի է վաճառել որպես թթխմորով հաց։ Վերջերս կրկին հետաքրքրություն է նկատվում առողջ հացի հանդեպ։

Թթխմորով հացի առողջարար հատկությունները
Թթխմորով հացը վիտամինների և հանքանյութեր հարուստ աղբյուր է։ Հատկապես հարուստ է սննդարար նյութերով որոնք մարդկային օրգանիզմը հեշտությամբ է կլանում։ Ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ թթխմորում պարունակող պեպտիդների նման հակաօքսիդանտները կարղ են նվազեցնել քաղցկեղի որոշ տեսակների, ծերացման նշանների կամ քրոնիք հիվանդությունների առաջանալու վտանգը։ Ըստ ուսումնասիրությունների թթխմորով հացը գործում է որպես պրեբիոտիկ, ինչ նշանակում է, որ հացի թաղանթանյութը օգնում է կերակրել ձեր աղիքների (լավ) բակտերիաները։ Պրեբիոտիկը մեծացնում է բիֆիդո բակտերիանների և կաթնաթթվային բակտերաների քանակը, ակտիվությունը։ Թթխմորն ունի գլյուտենի ավելի ցածր պարունակություն քան հացի բոլոր մյուս տեսակները։ 100 գրամ թթխմորով հացը պարունակում է՝
230 կկալ
Սպիտակուց- 7/8 գրամ
Ճարպ- 0,7 գրամ
Ածխաջուր- 47 գրամ
Մանրաթել- 2,9 գրամ
Մեծ քանակությամբ պարունակում է՝
Կալցիում
Կալիում
Մագնեզիում
Ֆոլաթթու
Սֆոլաթթու
Միացին

Շոկոլադե կեքս

Շոկոլադե կեքսերի բաղադրատոմսերը շատ են: Այս բաղադրատոմսով ստացվում է մոտավորապես 10-12 հատ:Կեքսերը ստացվում են շատ համեղ և ախորժելի:

Բաղադրությունը`

• 150 գրամ կարագ
• 150 գրամ շաքարավազ
• 100 մլ կաթ
• 5 ճ/գ կակաո
• 2 հատ ձու
• 2 թ/գ փխրեցուցիչ
• 200-250 գրամ ալյուր

Կրեմի համար`

• 5 ճ/գ թթվասեր (20 % յուղայնության)
• 4 ճ/գ կակաո
• 4 ճ/գ շաքարավազ
• 1 ճ/գ կարագ

Պատրաստման եղանակը`

1.Կաթսայի մեջ լցնել կարագը, կակաոն, շաքարավազը և կաթը: Հասցնել եռման աստիճանի և վերցնել կրակի վրայից: Թողնել, որ պաղի:
2. Պաղած զանգվածի վրա ավելացնել 2 հատ ձու և հարել:
3.Ավելացնել ալյուրը և փխրեցուցիչը: Պետք է ստացվի ոչ շատ պինդ խմոր:
4.Կեքսի ֆորմաներին մի փոքր կարագ քսել: Ֆորմաների 2/3 լցնել խմորով: 180 աստիճան ջերմաստիճանի ջեռոցում եփել 20-25 րոպե:
5.Կրեմի համար կաթսայի մեջ խառնել թթվասերը, կակաոն, շաքարավազը և կարագը: Դնել կրակին և հասցնել եռման, հենց սկսեն պղպջակներ երևալ, կրակից վերցնել: Թողնել, որ պաղի: Կրեմը քսել կեքսերի վրա և մատուցել թեյի կամ սուրճի հետ:
Բարի ախորժակ

Տարեկանի հաց

Տարեկանի հաց, հացի տեսակ. խմորի թթվեցումից ստացված մթերք՝ պատրաստված տարեկանի ալյուրից, ջրից և աղից։ Տարեկանի հացը նաև անվանում են «սև»։

Ռուսիայում տարեկանի ալյուրից պատրաստված թթու հացը հայտնի է XI դարից։ Թթխմորով տարեկանի հացի արտադրության գաղտնիքը պահպանվում էր և փոխանցվում սերնդեսերունդ։ 1626 թվականի կայսերական հրամանագրի մեջ, որը կոչվում էր «Հացային և կալաչային ամբողջության մասին», հիշատակվում է տարեկանի հացի մասին^[1]։

Պատրաստման առանձնահատկություններ

Խմորը պատրաստվում է խմորման հարուցիչներ ավելացնելով. ի տարբերություն ցորենի ալյուրով պատրաստված խմորի, որի մեջ ավելացնում են սեղմված, հեղուկ կամ չոր դրոժ, տարեկանի խմորի մեջ ավելացնում են թթխմոր։ Սպիրտային և կաթնաթթվային խմորումները, որոնք ընթանում են խմորի մեջ, ապահովում են նրա փխրեցումը։ Տարեկանի ալյուրի տեխնոլոգիական հատկությունները պայմանավորում են խմորի և հացի ավելի բարձր թթվայնությունն ու խոնավությունը՝ ցորենի հացի համեմատությամբ։ Թթխմորի և վերջինիս հիման վրա հացի թթու համը ոչ թե դրոժից է առաջանում, կաթնաթթվային բակտերիաներից, որոնց հետ դրոժն ապրում է սիմբիոզում։

Կենսաբանական արժեք

Տարեկանի հացը պարունակում է 40—45 % ածխաջրեր։ Այն ավելի քիչ կալորիականություն ունի, քան ցորենի ալյուրը՝ 200 կկալ 100 գրամին (ցորենի ալյուրը՝ 300 կկալի սահմաններում)։ Տարեկանի հացի կենսաբանական լիարժեքությունն (ըստ վիտամինների, ամինաթթուների) ավելի բարձր է, քան ցորենի ալյուինը, միայն թե այն դժվար է յուրացվում։ Բարձր թթվայնության (7—12°)^[2] պատճառով (ինչի շնորհիվ հնարավոր է խուսափել բորբոսի առաջացումից և փչացման գործընթացներից) տարեկանի հացը չի թույլատրվում այն մարդկանց, ովքեր ունեն ստամոքսի բարձր թթվայնություն, տառապում են խոցային հիվանդություններով։ 100 %-ով աշորայից պատրաստված հացն իսկապես բավականին ծանր է ամենօրյա օգտագործման համար։ Լավագույն տարբերակը՝ աշորա՝ 80—85 %, ցորենի ալյուր՝ 15—25 %^[3]: Այն մարդկանց, ովքեր հակված են գիրացման, խորհուրդ է տրվում սահմանափակել տարեկանի հացի կիրառումը, քանի որ դրա մեջ պարունակվող ածխաջրերը շատ են^[4]։

Սերնդեսերունդ սպիտակ հացը գերադասելի է եղել հարուստների համար, իսկ դա այն դեպքում, երբ հասարակ մարդիկ ուտում էին «մոխրագույն» և սև (տարեկանի հաց)։ Ռուսաստանում այսօր տարեկանի ալյուրի գերակշռմամբ հացի կիրառումը կազմում է շուրջ 16,5 %՝ ընդհանուր հացաբուլկեղենի կիրառումից, չնայած XX դարի սկզբում դրանց շահույթը՝ մաքուր տարեկանի հացի հետ միասին, գերազանցում էր 60 %-ը։

Խնձորով աղանդեր

Ցուրտ ձմռանը,հաճելի է,երբ խոհանոցից դարչինի,վանիլի,ընկույզի բույր է տարածվում,այդ ամենին էլ ավելացնենք Արատես դպրական կենտրոնի խնձորի անուշահամ հոտը,էլ ի՞նչ է հարկավոր,համեղ աղանդերի համար։

Պատրաստամն ընթացքը՝

• Խնձորը լվանալ
• կտրել,կափարիչը առանձնացնել
• Միջուկը զգուշորեն քերել
• քերուկի վրա ավելացնել մանրացրած ընկույզ,վանիլին,դարչին
• Լցնել խնձորները նախապես պատրաստված միջուկով
• ավելացնել մեղր կամ օշարակ
• փակել կափարիչը
• եփել 180 ջերմաստիճանում,20-30 րոպե
• հանելուց հետո ավելացնել մի փոքր օշարակ
• մատուցել սիրով

Գիրություն և ճարպակալում

1. Հորմոնային խաղտում

Վերջին ժամանակներս աշխարհում գնալով ավելանում է գիրությամբ տառապող մարդկանց թիվը։ Որոշ երկրնեդում բնակչության 2/3 տառապում է գիրությամբ։ Հաճախ մարդիկ գիրանում են, որովհետև տարբեր տխրիքներում սնվում է նույնատիպ։ Օրինակ՝ 35 տարեկանում չի կարելի սնվել ինչպես 15-ում։ Սննդի ավելորդ քանակը մեզ տխլիս է ավելորդ էներգիա, որը մեր օրգանիզմը չի ծախսում։ Էներգետիկ հաշվեկշռի խաղտումը հաճախ լիւոմ է այլ պատճառով։ Քիչ շարժում, կյանք առանց սպորտ, դեղերի չարաշահում։ Ճարպակալումը նպաստում է նյութափոխանակության պրոցեսների խանգարմանը։ Դրա հետևանքով ի հայտ են գալիս մի շարք հիվանդություններ։ Օրինակ շաքարային դիաբեդը, աթերոսկլերոզ, արյան գերճնշում, քնի խանգարումներ, քաղցկեղ։ Քաշի ավելացումից բացի, օրգանիզմում նկատվում են ընդհանուր թուլություններ, տրամադրության միանգամից խնկում, հոգնածություն, պրոբլեմատիկ մաշկ, ոտքերի այտուցներ։ Չարպակալումը հնարավոր է կանխել, ինչն էլ կնպասնի վերնշված հիվանդություններից ազատվելու։

գիրության նպաստող հիմնական գործոններ

1. Սննդամթերքի առատություն
2. ճիշտ սնվելու գիտելիքի պակաս
3. անառողջ սննդային սովորություններ
4. մեծ չափաժնով սննդի ընդունում
5. Նախաճաշի և ճաշի միջև ընկած հատվածում մեծ քանակությամբ քաղցրի օգտագործումը
6. ուշ ժամերի ծանր սննդի ընդունում
7. կենդանական ծագման սննդի սննդամթերքի շատ օգտագործում
8. բանջարեղենի քիչ օգտագործում
9. դրսում արագ սննդի չարաշահում

մարդու մարմնի քաշի փոփոխությունը կախված է նրա կողմից ընդունած սննդի կալորիաների և ցախսած էներգիայի քանակության տարբերությունից։

1.Եթե ձեր ընդունած սնունդը ավելի շատ էներգիա է տալիս ձերքան դուք ծախսում եքապա ձեր քաշը կավելանա

2. Եթե ծախսում եք այնքան էներգիա որքան ստանում եք ապա ձեր քաշը կպահպանվի

3. Եթե ծախսում եք ավելի շատ էներգիա քան ստանում եք ապա ձեր քաշը կնվազի

¹

Առողջ ափսե 2

Օրվա սննդակարգը պետք է կազմված լինի սննդի 3 հիմնական ընդունոմից և 2 միջանկյալից
2 միջանկյալը բաշխվում է հիմնական սննդի միջակայքում։

Ցանկալի Նախաճաշ՝

7։30 տնից դորս գալու առնվազն 30 րոպե առաջ։

ձու

Ցանկալի միջանկյալ

10:00 ընկուզեղեն, չորամրգեր առանց շաքարի, խուրմայով պատրաստված կոնֆետ, սուջուխ,

Ցանկալի ճաշ

12։30 կտրտած բանջարեղեն, խաշած տավարի կամ հավի միս, հացիկ

Ցանկալի միջանկյալ

15։00 թարմ քամված հյութ, միրգ

Ցանկալի ընթրիք

18։00 բանջարեղենային կամ ձկով ապուրներ։

Հարցազրույց Արևմտյան դպրոցի սովորողներից

Ուսումնական արտադրություն

օր՝ Հոկտեմբերի 20

ժամ՝ 13։00

մեղվաբուծություն

գինեգործություն

չրանոց

ուսումնակն լանչ

հացի արտադրություն

ուսումնական խոհանոցում պատրաստել ենք խնձորի սալորի դեղձի ադամաթզի բնական չրեր

Պատռաստել ենք Արատեսի սալորից տղեմալի

Արատեսյան Էնդեմիկ տանձի տեսակով ջեմ

ուսումնական արտադրությունը թույլ է տալիս ավելի լավ տիրապետել գործընթացը, հմտանալ բուն տեխնոլոգիայում։ Զարգացնել խոհարարական հմտություններ

Սնունդը կրթահամալիրում

երկարաժամկետ նախագիծ

հոկտեմբերի 10-ից Նոյեմբերի 10ը

1.նախապես բաժանվել թիմերի

2.ընտրել դպրոցը

3. Հարցերի կրծսեր դպրոցի համար՝ նկարել լանչբոկսը,

Ի՞նչ ես նախընտրում ուտել դպրոցում

Ամենասիրացդ ուտելիքը դպրոցի ճաշարանում

այդ ուտելիքը որը ըմդհանրապես չես սիրում

այն ուտելիքը որը չեն տալիս ճաշարանում, բայս շատ կցանկանայիր, որ լիներ։

հարցեր միջին դպրոցի համար՝

օգտվո՞ւմ ես լանչից թե ոչ։

օգտվո՞ւմ ես ճաշարանից թե ոչ

խանութից ես օգտվում թե՞ տնից ես բերում

ինչպե՞ս եք պատկերացնում սննդի կազմակերպումը դպրոցում։

Հարցեր ավագ դպրոցի համար՝

նախագծի ամփոփում՝ պատրաստել հարցազրույցների հիման վրա փոքրիկ ֆիլմ։ Մի քանի կետով ներկայացնել ուսումնասիրությունը։

Նախագծի օրացույց

հոկտեմբերի 17 Արևմտյան դպրոց 13։00-14։20